ilk yardımcı

ilk yardımcı

ilk yardımcı kimdir?

İlk yardımcı; herhangi bir kaza, yaralanma veya ani hastalık durumunda, profesyonel sağlık personeli gelene kadar, olay yerindeki mevcut malzemelerle hayat kurtarıcı basit müdahaleleri yapabilen kişidir. Türkiye’de ilk yardım alanında görev alacak kişilerin belirli bir eğitimi tamamlaması ve Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmış bir sertifikaya sahip olması zorunludur. Bu kişiler, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve buna bağlı yönetmelikler doğrultusunda işyerlerinde de görevlendirilir.

ilk yardımcı ile ilk yardım bilen kişi arasındaki fark

Kamuoyunda zaman zaman karıştırılsa da, “ilk yardım bilen kişi” ile “resmi ilk yardımcı” arasında önemli farklar vardır:

• İlk yardım bilen kişi, herhangi bir kurs almış olabilir ama resmi sertifikası yoktur.

• İlk yardımcı ise Sağlık Bakanlığı onaylı eğitimi tamamlamış ve sınavda başarılı olmuş, resmi olarak yetkilendirilmiş kişidir.

ilk yardımcının Görevleri

İlk yardımcıların görevleri belirli standartlar çerçevesindedir. Temel görev başlıkları şunlardır:

1. Hayat Kurtarıcı Müdahaleleri Yapmak

Solunum durması, kalp durması, kanama, boğulma, şok gibi durumlarda doğru ve hızlı müdahalede bulunur.

2. Olay Yerini Değerlendirmek

Güvenli bir alan oluşturmak, olayın niteliğini anlamak ve müdahale önceliklerini belirlemek ilk yardımcıların sorumluluğundadır.

3. 112 Acil Çağrı Merkezine Bilgi Vermek

Durumu doğru şekilde aktararak ambulans ve sağlık ekiplerinin zamanında ve hazırlıklı gelmesini sağlar.

4. Yaralıyı Uygun Şekilde Sabitlemek

Kırık, çıkık, burkulma gibi durumlarda yaralının hareketini sınırlandırarak daha fazla zarar görmesini önler.

5. Psikolojik Destek Sunmak

Yaralıya ve çevresindekilere moral vermek, sakinleştirmek ve panik ortamını kontrol altına almak da ilk yardımcıların görevleri arasındadır.

ilk yardımcı Olmanın Yasal Dayanağı

Türkiye’de ilk yardım uygulamaları Sağlık Bakanlığı ve İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı çerçevesinde yürütülür. Özellikle şu yönetmelikler dikkate alınmalıdır:

• İlk Yardım Yönetmeliği (22.05.2002)

• İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik

• 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Bu yönetmeliklere göre işyerlerinde belirli sayıda ilk yardımcı bulundurulması zorunludur. Detaylı açıklaması bir sonraki başlıkta yer almaktadır.

İşyerlerinde ilk yardımcı Bulundurma Zorunluluğu

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na bağlı olarak çıkarılan “İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik” uyarınca, her işveren; çalışan sayısına ve işyerinin tehlike sınıfına göre yeterli sayıda eğitimli ilk yardımcı bulundurmakla yükümlüdür.

Bu zorunluluk, işyerinin az tehlikeli, tehlikeli ya da çok tehlikeli sınıfta yer almasına göre farklılık gösterir:

Az Tehlikeli Sınıf

Ofis, büro, çağrı merkezi, eğitim kurumu gibi düşük riskli işyerlerinde, her 20 çalışana kadar en az 1 ilk yardımcı bulunması gerekir. Örneğin, 60 çalışanı olan bir çağrı merkezinde en az 3 ilk yardımcı olmalıdır.

Tehlikeli Sınıf

Marangozhane, küçük ölçekli üretim tesisleri gibi orta riskli işyerlerinde, her 10 çalışana kadar en az 1 ilk yardımcı bulunmalıdır. Örneğin, 40 çalışanı olan bir üretim tesisinde en az 4 ilk yardımcı görevlendirilmelidir.

Çok Tehlikeli Sınıf

İnşaat, kimya fabrikası, maden ocağı gibi yüksek riskli işyerlerinde, her 5 çalışana kadar en az 1 ilk yardımcı bulunmalıdır. Örneğin, 25 çalışanı olan bir inşaat firmasında minimum 5 ilk yardımcı görevlendirilmelidir.

Gece Vardiyaları ve Çok Lokasyonlu Yapılar

Vardiyalı çalışan ya da birden fazla lokasyonda faaliyet gösteren işletmelerde, her vardiya ve her lokasyonda ayrı ayrı yeterli sayıda ilk yardımcı görevlendirilmesi zorunludur. Bu sayede her zaman en az bir ilk yardımcı hazır bulundurulmuş olur.

Belge Geçerliliği ve Yenileme

İlk yardımcı olarak görevlendirilecek kişilerin, Sağlık Bakanlığı onaylı bir kurumdan alınmış geçerli ilk yardımcı sertifikası olması gerekir. Sertifikanın geçerliliği 3 yıldır. Süresi dolan belgelerin geçerliliğini koruması için 8 saatlik güncelleme eğitimi alınması gerekir.

Yaptırımlar

Yeterli sayıda ilk yardımcı bulundurmayan işverenler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın denetimlerinde idari para cezası ile karşı karşıya kalabilir. Bu nedenle hem çalışan sağlığı hem de yasal uyum açısından işverenlerin bu yükümlülüğe önem vermesi gerekmektedir.

ilk yardımcı eğitimi

ilk yardımcı Nasıl Olunur?

İlk yardımcı olabilmek için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir:

1. Temel İlk Yardım Eğitimi: En az 16 saatlik (2 gün) bu eğitimi, Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim merkezlerinden almanız gerekir.

2. Sertifikalı Sınav: Eğitim sonunda teorik ve uygulamalı sınavlar yapılır. Başarılı olanlar “İlk Yardımcı Sertifikası” almaya hak kazanır.

3. Kimlik Kartı: Sertifika ile birlikte “İlk Yardımcı Kimlik Kartı” da verilir.

4. Belge Güncelleme: Sertifika 3 yıl geçerlidir. Süresi sonunda güncelleme eğitimi (8 saat) alınarak belge yenilenir.

ilk yardımcı Eğitiminde Neler Öğrenilir?

Temel ilk yardım eğitimi sırasında kursiyerler şu konularda bilgi ve beceri kazanır:

• Olay yeri güvenliğinin sağlanması

• 112 Acil Servis'in doğru aranması ve bilgi verilmesi

• Bilinç kontrolü ve temel yaşam desteği (BYS)

• Kanama, kırık, çıkık ve burkulmalarda müdahale

• Solunum durması ve kalp masajı

• Yanık, donma ve sıcak çarpmasında ilk yardım

• Boğulmalarda müdahale teknikleri

• Zehirlenme, epilepsi, diyabet gibi özel durumlar

• Taşıma teknikleri

• Çocuk ve bebeklerde ilk yardım

İlk Yardımcıların Hakları ve Sorumlulukları

İlk yardımcılar, tıbbi müdahale yapmazlar. Sağlık personeli olmadıkları için yalnızca eğitimde öğrendikleri sınırlar dahilinde müdahale ederler. Tıbbi cihaz, ilaç ya da enjeksiyon kullanamazlar.

Ancak bu sınırlı müdahaleler bile doğru uygulandığında hayat kurtarıcı olabilir. İlk yardımcılar yaptığı uygulamalar nedeniyle yasal koruma altındadır; ancak yetki sınırını aşmaları durumunda hukuki sorumluluk doğabilir. Bu nedenle doğru eğitim ve sürekli tekrar çok önemlidir.

Hangi Alanlarda İlk Yardımcıya İhtiyaç Vardır?

İlk yardımcılar; özellikle aşağıdaki alanlarda büyük önem taşır:

• İşyerleri: Fabrikalar, atölyeler, ofisler

• Eğitim kurumları: Okullar, kurs merkezleri

• Spor salonları ve kulüpler

• Toplu taşıma firmaları

• Oteller, AVM’ler, kamu binaları

İstanbul’da Güvenilir Bir Eğitim Merkezi: Efe İlk Yardım

İstanbul'da faaliyet gösteren Efe İlk Yardım Eğitim Merkezi, Sağlık Bakanlığı onaylı temel ilk yardım ve güncelleme eğitimleri sunmaktadır. İstanbul genelinde hem bireysel hem kurumsal eğitim taleplerine cevap vermektedir. Uzman eğitmen kadrosu ve uygulamalı eğitim modeliyle birçok bireyin ve firmanın ilk yardımcı yetiştirme ihtiyacını başarıyla karşılamaktadır.

Sonuç

İlk yardımcı olmak, yalnızca bilgi değil aynı zamanda bilinç ve sorumluluk gerektiren bir görevdir. Doğru zamanda doğru müdahaleyi yapabilen her birey, potansiyel olarak bir hayat kurtarabilir. İşyerlerinde, evde, trafikte ya da toplu yaşam alanlarında her an bir acil durumla karşılaşabiliriz. Bu nedenle ilk yardımcıların varlığı hem bireysel hem toplumsal güvenlik açısından son derece önemlidir.

Unutmayın, bir gün sizin eliniz bir hayatı kurtarabilir. Siz de bu zincirin bir parçası olmak için ilk yardım eğitimi alabilir, çevrenize bu konuda farkındalık kazandırabilirsiniz.